Chłopi (Władysław Stanisław Reymont) - Wiosna Rozdział VII strona nr 1

Na taką dziwną wieść Hanka aż się uniesła z pościeli, że Jagustynka przechwyciła ją jeszcze w porę i do poduszek przygnietła.

- Dyć się nie ruchajcie, nie pali się nikaj!

- Bo taką rzecz powiedzieli, jakby im we łbie zamroczyło; przemyjcie sobie ciemię święconą wodą, to wama dur przejdzie.

- Nie, Hanuś, rozum swój mam i prawdę rzekłem, jako pan Jacek od wczoraj siedzi wraz ze mną... juści... - jąkał Bylica przyginając się do kichania po tęgim zażyciu.

- Widać już do cna ogłupiał! Obaczcie; czy nie wracają, dziecko mi zagłodzą.

- Od kościoła nikogój jeszcze nie widno! - objaśniła po chwili Jagustynka, znowu zabierając się do uprzątania izby, posypując ją piaskiem.

Stary kichał zawzięcie raz po razie, że aż na ławie przysiadł.

- Trąbicie kiej w mieście na rynku!

- Bo krzepka tabaka pana Jackowa, całą paczkę mi dał... całą...

Rano jeszcze było, oknem zazierało jasne i ciepłe słońce drzewa się w sadzie chwiały od wiatru, zaś przez wywarte drzwi do sieni cisnęły się pogięte gęsie szyje i czerwone, syczące dzioby, a całe stado utaplanych w błocie i piszczących gąsiąt skrabało się na próg wysoki. Naraz pies gdziesik zawarczał, że gęsi podniosły krzyk, a kwoki siedzące na jajach gdakać poczęły strachliwie i sfruwać z gniazd.

- A dyć chociaż do sadu wypędźcie, może się trawą zabawią.

- Wypędzę, Hanuś, i od gap przypilnuję...

Wnet przycichło w izbie, jeno szum drzew dochodził ze dworu i kolebały się zdziebko światy, wiszące u czarnego pułapu.

- Co tam chłopaki robią? - zapytała Hanka po długiej chwili.

- Pietrek orze ziemniaczysko pod górką, a Witek we wałacha bronuje zagony pod len na świńskim dołku.

- Mokro tam jeszcze?

- Juści, trepy całkiem więzną, ale po zbronowaniu rychlej przeschnie.

- Nim się też ziemia wygrzeje do siewu, może już wstanę...

- O sobie teraz pamiętajcie, a roboty wama nikto nie ukradnie!

- Wydojone to krowy?

- Samam doiła, bo Jaguś pod oborą szkopki ustawiła i gdziesik poszła.

- Nosi się cięgiem po wsi jak ten pies, że żadnej pomocy ni wyręki. Hale, powiedzcie Kobusowej, że zagony pod kapustę dam i Pietrek gnój od niej wywiezie i zaorze, ale po cztery dni odrobku z jednego. Przy sadzeniu ziemniaków odrobiłaby połowę, a resztę we żniwo.

- Kozłowa też chciałaby zagon pod len na odrobek.

- Tyla odrobi, co pies napłacze. Niech se kaj indziej szuka, dosyć się łoni naszczekała przed całą wsią na ojca, że ją ukrzywdził.

- Jak wam do upodoby, wasz gront, to i wasza wola! Filipka tu wczoraj podczas waszych rodów zachodziła o ziemniaki.

- Za pieniądze chciała?

- Odrobiłaby; tam grosza w chałupie nie poświeci, głodem przymierają.

- Z pół korczyka do jedzenia zaraz niech weźmie, a potrza jej więcej, to dopiero po sadzeniu, boć nie wiada, wiela ostanie. Przyjdzie Józka, to odmierzy, choć robotnica z Filipki, no!... zbywa jeno...

- A z czego to nabierze mocy? Nie doje, nie dośpi, a co rok rodzi.

- Marnacja, mój Jezu, żniwa jeszcze za górami, a przednówek za progiem.

- Za progiem! W chałupach już siedzi, za brzuchy ściska, że ledwie zipią.

- Wypuściliście to maciorę?

- Legła pod ścianą, ale prosiaki śliczne, okrągluchne kiej te bułeczki.

Bylica stanął we drzwiach i zająkał:

- Gęsi pod jangrestami ostawiłem. A to przyszedł niby pan Jacek we święto i powiada: "Wprowadzę się do ciebie, Bylica, na komorne i dobrze zapłacę..." Myślałech: przekpiwa se z chłopa, jako u panów zwyczajnie, i rzekę: "Grosza mi potrza i pokoje wolne mam!" Zaśmiał się, dał mi paczkę peterburki, chałupę obejrzał i mówi: "Wy możecie tu wysiedzieć, to i ja poradzę, a chałupę z wolna wyporządzim, że za dwór starczy!"

- Cie, taki szlachcic, dziedziców brat! - dziwiła się stara.

- Zrobił se legowisko pobok mojego i siedzi. Wychodziłem, to na progu papierosa kurzył i wróble ziarnem przynęcał.

- A cóż to jad

następna strona