Kordian (Juliusz Słowacki) - Akt II strona nr 1

Rok 1828
WĘDROWIEC
James Park w Londynie - wieczór... KORDIAN siedzi pod drzewem - wokoło łąki zielone - dalej sadzawka ocieniona drzewami, trzody - dokoła parku pałace i dwie wieże Westminsteru

KORDIAN
Wyspę łąk porzucono na pałaców stepy,
Uciekam tu opodal od wrącego gminu;
Lud woli pić dym węgli i zaglądać w sklepy;
A ten ogród, czarowna sielanka Londynu,
Jak ustęp złoty w nudnym ginie poemacie.
Ludzie! wy się tym drzewom przypatrywać macie
Jak cudom Boga obok cudów waszej ręki.
Drzewa nie tknięte - rajskie zachowały wdzięki;
Nieraz mgły nadpłynione w kłęby czarne zwiną
I liściowym wachlarzem na miasto odwieją.
Po sadzawkach łabędzie rozżaglone płyną.
Ludzie piaskiemn Paktolu węże ścieżek sieją,
A łąki flamandzkiego aksamitu puchem.
Tam! miasto... Zegar ludzkim kręcący się ruchem,
A tu cisza - tu ludźmi nie kwitną ogrody,
Ale się po murawach wyperliły trzody...
Był wiek, żem ja w dziecinnych marzeniach budował
Wszystkie stolice ziemskie, dziś je widzę różne;
Alem pierwszych obrazów w myśli nie zepsował,
Są dziś porównań celem, jak księgi podróżne.
Rzeczywistości naga; wynagródź marzenie!
Obym się sam ocenił, skoro świat ocenię
Kto wie? może w szczęśliwych grono mnie powoła...

Chciałbym bliznę Kaima zmazać z mego czoła,
Pierwszy wzrok ludzi czoło samobójcy bada..
zbliża się dozorca ogrodu, biorący opłatę za krzesła

DOZORCA
Panie mój! pens za krzesło!
Kordian daje szyling i nie przyjmuje reszty
Pan mój jak lord płaci
A jak lord siąść nie umie!

KORDIAN
Jakże więc lord siada?

DOZORCA
Na trzech krzesłach zarazem siadają magnaci:
Na jednym lord się kładzie, a na drugim nogi,
A na trzecim kapelusz, to trzech pensów suma.

KORDIAN
Dziękuję, bracie! będę korzystał z przestrogi.

DOZORCA
Szlachetny to jest zwyczaj, żyźna ludziom duma,
Lękam się, by go nowa reforma nie zniosła.
ściemnia się

KORDIAN
Tam, gdzie gęstymi drzewy sadzawka zarosła,
Jakiś człowiek samotny jak cień się przesuwa,
Patrzy na księżyc, wzdycha - to miłośnik czuły,
Zapewne wielkie serce smutkami zatruwa;
Może mu się marzenia złotym wątkiem snuły
I przerwały się nagle - od świata ucieka.
Chciałbym go poznać... Bracie, znasz tego człowieka?

DOZORCA
To pewien dłużnik, bankrut potępion wyrokiem.

KORDIAN
Dlaczegoż nie w więzieniu duma, lecz w ogrodzie?

DOZORCA
Prawo w domy nie wchodzi; po słońca zachodzie
Nie biega po ulicach za dłużnika krokiem;
Więc dłużnik we dnie sypia, a chodzi po nocy.
Myślałem, że pan także przy Boga pomocy
Mijasz się z prawem.

KORDIAN
Nędzny!...

DOZORCA
Pan jakby lord płaci.
Mam honor mu polecić siebie, moich braci..:
Jeden, jak ja, przedaje krzesła w parlamencie,
Drugi, jak ja, przedaje groby w Westminsterze;
Trzeci robi na przedaż herbowe pieczęcie,
Na każdej ryje łokieć; szalki i dwie wieże,
Podobne kształtem do wież dłużników więzienia.
Czwartego lud nazywa Garrikiem tragicznym;
Prawdziwie małpi talent wziął od urodzenia,
I Punsza bohatera przed tłumem ulicznym
Pokazuje, przez Punsza usta opowiada,
Jak zabił żonę, dziecię wyrzucił przez okno,
Obwiesił kata, wreszcie w szpony diabła wpada,
A gdy go diabeł porwie, widze we łzach mokną...

Kordian odchodzi
Dover. KORDIAN siedzi na białej kredowej skale nad morzem, czyta Szekspira - wyjątek z tragedii pod tytułem "Król Lear"...

KORDIAN
czyta
"Chodź! oto szczyt, stój cicho... Zakręci się w głowie,
Gdy rzucisz wzrok w przepaści ubiegłe spod nogi...
Wrony przelatujące w otchłani półowie
Mało większe od żuków... a tam - na pół drogi
Czepia się ktoś... chwast zbiera... z ciężkiej żyje pracy!...
Stąd go nie większym widać od człowieka głowy.
A owi, co się snują po brzegu, rybacy
Wydają się jak mrówki... Okręt trójmasztowy,
Spoczywający w porcie, widać stąd, bez żagli,<

następna strona