Ogniem i mieczem (Henryk Sienkiewicz) - Tom Pierwszy Rozdział XX strona nr 1

Obudziło ją szczekanie psów. Otworzywszy oczy ujrzała w dali przed sobą dąb wielki, cienisty, zagrodę i żuraw studzienny. Wnet zbudziła towarzysza.


- Mości panie, zbudź się waszmość!


      Zagłoba otworzył oczy.


- A to co? A my gdzie przyjechali?


- Nie wiem.


- Czekajże wasanna. To jest zimownik kozacki.


- Tak i mnie się widzi.


- Pewnie tu czabanowie mieszkają. Niezbyt miła kompania. Czego te psy ujadają, żeby ich wilcy ujedli! Widać konie i ludzi pod zagrodą. Nie ma rady, trzeba zajechać, żeby nie ścigali, jak ominiem. Musiałaś i waćpanna się zdrzemnąć.


- Tak jest.


- Raz, dwa, trzy, cztery konie osiodłane-czterech ludzi pod zagrodą. No, niewielka potęga. Tak jest, to czabanowie. Coś żywo rozprawiają. Hej tam, ludzie! a bywaj no tu!


      Czterech Kozaków zbliżyło się natychmiast. Byli to istotnie czabanowie od koni, czyli koniuchowie, którzy latem stad wśród stepów pilnowali. Pan Zagłoba zauważył natychmiast, że jeden z nich miał tylko szablę i piszczel, trzej inni zbrojni byli w szczęki końskie poprzywiązywane do kijów, ale wiedział i to także, że tacy koniuchowie bywają to ludzie dzicy i często dla podróżnych niebezpieczni.


      Jakoż wszyscy czterej zbliżywszy się poglądali spode łba na przybyłych. W brązowych twarzach ich nie było najmniejszego śladu życzliwości.


- Czego chcecie? - pytali nie zdejmując czapek.


- Sława Bohu - rzekł pan Zagłoba.


- Na wiki wikiw. Czego chcecie?


- A daleko do Syrowatej?


- Nie znajem nikakij Syrowatej.


- A ówże zimownik jak się zwie?


- Huśla.


- Dajcie no koniom wody.


- Nie ma wody, wyschła. A wy skąd jedziecie?


- Z Kriwoj Rudy.


- A dokąd?


- Do Czehryna.


      Czabanowie spojrzeli po sobie.


      Jeden z nich, czarny jak żuk i kosooki, począł wpatrywać się w pana Zagłobę, wreszcie rzekł:


- A czego wy z gościńca zjechali?


- Bo upał.


      Kosooki położył rękę na lejcach pana Zagłoby.


- Zleź no, panku, z konia. Do Czehryna nie masz po co jechać.


- I czemuż to? - spytał spokojnie pan Zagłoba.


- A widzisz ty tego mołojca? - rzekł kosooki ukazując jednego z czabanów.


- Widzę.


- On z Czehryna prijichaw. Tam Lachiw riżut.


- A wiesz ty, chłopie, kto do Czehryna za nami jedzie?


- Kto takij?


- Kniaź Jarema!


      Zuchwałe twarze czabanów spokorniały w jednej chwili. Wszyscy jakby na komendę poodkrywali głowy.


- A wiecie wy, chamy - mówił dalej pan Zagłoba - co Lachy robią z takimi, co riżut? Oni takich wiszajut! A wiecie, ile kniaź Jarema wojska prowadzi? a wiecie, że on nie dalej, jak pół mili stąd? A co, psie dusze? Dudy w miech? Jak to wy nas tu przyjęli? Studnia wam wyschła? wody dla koni nie macie? A, basałyki! a, kobyle dzieci! pokażę ja wam!


- Ne serdyteś, pane! Studnia wyschła. My sami do Kahamliku jeździm poić i wodę dla siebie nosimy.


- A, skurczybyki!


- Prostyte, pane. Studnia wyschła. Każecie, to skoczym po wodę.


- Obejdzie się bez was, sam pojadę z pachołkiem. Gdzie tu Kahamlik? - spytał groźnie.


- Ot, dwie staje stąd! - rzekł kosooki pokazując na pas zarośli.


- A do gościńca czy tędy muszę wracać, czy brzegiem dojedzie?


- Dojedzie, pane. Milę stąd rzeka do gościńca skręca.


- Pachołek, ruszaj przodem! - rzekł pan Zagłoba zwracając się do Heleny.


      Mniemany pachołek skręcił konia na miejscu i poskoczył.


- Słuchać! - rzekł Zagłoba zwracając się do chłopów. - Jeśli tu podjazd przyjdzie, powiedzieć, żem brzegiem do gościńca pojechał.


- Dobrze, pane.


      W kwadrans później Zagłoba jechał znów obok Heleny.


- W porę im księcia wojewodę wymyśliłem - rzekł przym

następna strona